Het is e-book is niet nieuw. Ondanks de grote veranderingen die het teweegbrengt (vooral de shift van fysiek naar digitaal, en alles wat daardoor aan verandering en verschuiving onderhevig is), is het een concept dat zijn veertigste verjaardag reeds gevierd heeft, en iets wat ik altijd typeer als 'het boek 1.1' of 'het is net een papieren boek, maar dan opgeslagen als een ander soort bestand'. Dat laatste doet flink tekort aan het gegeven dat het echt niet zo simpel is om een goed e-book te maken, maar daar wil ik het nu ook niet over hebben. Het gaat mij om het concept. Het digitale boek is een één-op-één representatie van zijn fysieke broertje. En dat is leuk, als eerste stap richting een nieuwe wereld. Maar dat is wat mij betreft niet het boek van de toekomst. Wat dat wel is, weet ik nog niet (precies). Maar een digitaal bestand dat zowel geënt is op de productie van zijn fysieke evenknie, als rekening houdt (of beter: lijkt te houden) met de daarbij horende beperkingen (het beste voorbeeld is de beperking van de bladzijde), is geen concept dat het beste past bij de apparaten waarop ze geconsumeerd worden.
Maar wat dan? Ik geloof zeker wel in de kracht van enkel tekst. Dat doet iets met je gedachten en fantasie, wat (voorgeschotelde) beelden, geluiden, animaties en films niet kunnen. Of in ieder geval heel anders doen. Niet voor niets vallen boekverfilmingen vaker tegen dan mee (de hoofdpersoon in jouw gedachten zag er heel anders uit, die ene scène was in jouw gedachten véél enger). Maar los van dergelijke elementen, zitten er aan het digitale boek nog heel wat zaken die voor verbetering vatbaar zijn. En als je nog verder denkt dan dat, dan zijn er ook nog zaken die voorheen niet eens konden, maar nu opeens tot de mogelijkheden behoren. En daar wordt het pas echt interessant!
Joe Wikert van Tools of Change (O'Reilly) poneerde de afgelopen weken twee interessante gedachten op zijn blog, die ik graag met nog meer mensen deel. De eerste is die van in-book purchases. Ofwel: aankopen die je kunt doen in het boek. Net zoals je aankopen kunt doen in een app, om zo extra functionaliteiten of content te krijgen, of om het reclamevrij te maken. Waarom zou dat niet in digitale boeken kunnen? Joe haalt als voorbeeld de biografie van Steve Jobs aan. Hij zou er geld voor over hebben, om in het boek verrijking aan te kunnen schaffen in de vorm van alle (YouTube) video-interviews die Jobs gegeven heeft, embedded of als links. Iets wat je ook zelf zou kunnen doen, en wat je bijvoorbeeld 5 dollar zou besparen, maar waarvoor je ook zou kunnen betalen (en je dus betaalt voor gemak en curatie (je weet zeker dat je dan ook alles in één keer hebt)). Een enhanced e-book, maar alleen wanneer jij dat wilt.
De andere gedachte gaat een stuk verder. Namelijk die van het verkopen van gebruikte e-books. Het doorverkopen van gebruikte boeken wordt al sinds jaar en dag gedaan. Van vrijmarkten en boekenbeurzen tot Marktplaats. Maar niet voor digitaal. Want dat kan niet (nog even los van het feit dat je voor digitale producten vaak een licentie aanschaft, en niet het product zelf). Want hoe weet je of iemand die e-books zelf wél legaal heeft aangeschaft? En dus niet geld verdient middels heling? Nou, daar schijnt een oplossing voor te zijn die luistert naar de naam ReDigi. ReDigi is een online verkoopplek voor gebruikte digitale bestanden en schijnt in staat te zijn om de bestanden die jij aanbiedt, te scannen op legitimiteit. Alleen legaal aanschafte bestanden kun je verkopen. Dat werkt nu al voor muziek, en zal ook werken voor e-book claimen ze. En heb je toch een (gedeelte) illegaal verkregen, dan worden die door ReDigi in jouw collectie getagged met een label dat zegt: 'maak mij legaal'. Waarmee je ze in één klik alsnog kunt aanschaffen. Maar het gaat nog verder. De oorspronkelijke uitgever (en dus auteur), of self published auteur, krijgt een gedeelte van de opbrengst van de tweedehands verkoop. Iets wat niet kan met papieren boeken.
Ik ben benieuwd wat jullie vinden. Zijn dit interessante ideeën? Beangstigt dit? Denk je dat ReDigi echt een waterdicht systeem kan maken voor de verkoop van tweedehands e-books?
Ik ben wel benieuwd naar de prijsvorming op die 'tweedehandsmarkt'. Er is natuurlijk geen enkel verschil tussen een 'gebruikt' e-book en een 'nieuw'. Zal de prijs van een 'gebruikt' e-book dan toch lager zijn?
BeantwoordenVerwijderenIk ben even aan het kauwen op de zin: "Want dat kan niet (nog even los van het feit dat je voor digitale producten vaak een licentie aanschaft, en niet het product zelf)." ReDigi is een oplossing voor een probleem dat volgens mij niet hoeft te bestaan en dat zit in die zin ingebakken. "Want dat kan niet" zou vervangen moeten worden door "Want dat kan nog niet". Waarom kan ik niet recht toe, recht aan mijn digitale boeken als tweedehands doorverkopen (en dat wel met mijn fysieke boeken)? Dan zet je als uitleg, tussen haakjes: omdat ik een licentie koop en niet een product (even vertaald). En dan begint het bij mij te kriebelen.
BeantwoordenVerwijderenEven vanuit het perspectief van een argeloze koper: mijn fysieke boek is te koop voor € 24,95 en na aanschaf kan ik het doorverkopen, uitlenen, een kopie maken voor persoonlijk gebruik. Het e-book moet straks € 19,95 kosten en dan mag ik het niet meer doorverkopen of uitlenen (dat laatste even een inschatting). Er is al genoeg geschreven over het verschil in prijs en het gevoel van de gebruiker, maar het gaat mij even om het grote verschil in wat ik verder met het boek kan doen. Het recht op doorverkoop is bij een e-book gekoppeld aan het recht op overdragen van de gebruikslicentie. Dat recht moet je niet laten/willen laten verlopen via een derde dienst, dat moet je als koper direct krijgen bij aanschaf.
Goed, ik snap ook wel dat er nog wat technische hobbels te nemen zijn. Maar het is mij iets te makkelijk om te stellen dat je met een e-book 'alleen maar' een gebruikslicentie aanschaft, want dat is het resultaat van een gemaakte keuze. En dergelijke keuzen kun je ook anders maken.
@Ronald Dat is inderdaad een heel interessante. Ik denk dat het goedkoper zou moeten zijn, omdat mensen anders liever bij een 'echte' retailer kopen. Maar dat is slechts een inschatting.
BeantwoordenVerwijderen@Jan Daarmee bedoel ik inderdaad dat het nog niet kan. Nu kan het niet. Dat zegt wat mij betreft niks over de toekomst, daarom juist dit blog. Wat betreft de vergelijking die je daarna maakt, daar zit een fout in. Alles wat je noemt over het papieren boek, mag officieel niet, maar wordt gedoogd. Lees de kleine lettertjes op de colofonpagina maar eens. Het grote verschil zit hem echter in het feit dat één papieren boek minder impact heeft dan één e-book. Want die kun je eindeloos verspreiden, wat niks afdoet aan de vorm. Dat is met papier wel anders.