Ruim een half jaar geleden schreef ik het hier al eens van me af, maar het blijkt dat het beeld dat de media graag schetst over uitgevers nog geen steek veranderd is. Want, uitgevers zijn traditioneel, oud, stoffig, doen niks en blijven het liefst verre van e-books en al het andere dat ook maar de schijn van digitaal en verandering heeft.
Nu is dat natuurlijk niet echt een probleem. Als mensen dat willen denken, moeten ze dat vooral doen. Maar wat ik echt niet begrijp, en dan ook echt niet, is dat ook media als NRC zich keer op keer op deze manier uitlaten. En dan onder het mom van die ene revolutionaire auteur die overkomt alsof hij niks gedaan krijgt bij zijn uitgever, terwijl hij staat te popelen om digitaal de wereld te gaan veroveren.
Wat mij hieraan steekt, is dat ik, blijkbaar onterecht, er vanuit ga dat serieuze media aan serieuze journalistiek doen. En zich niet verlagen tot het niveau van het eerste de beste sensatieblad. Want wat er door dit soort berichtgeving gebeurt, is dat er een karikatuur wordt gecreëerd, en in stand gehouden, die niet klopt met de werkelijkheid. Een karikatuur van een eeuwenoude uitgeverij die zich het liefst tussen papieren boeken begeeft, bang is van het internet, walgt van e-books en het liefst er zoveel mogelijk aan doet om enige vooruitgang en verandering tegen te houden dan wel ernstig te vertragen. Die uitgevers bestaan misschien nog, maar zijn inmiddels zwaar in de minderheid.
Dit soort berichtgeving lijkt rechtstreeks uit 2009 te komen. Het moment dat bol.com e-books in combinatie met de Sony Reader aan het grote publiek introduceerde. Slechts een handjevol uitgevers deed op dat moment mee, en het aantal beschikbare titels was een fractie van wat het nu is. Toen waren er nog vele uitgevers die er niks van moesten hebben, en dat ook voorlopig zo wilden houden. Maar sindsdien is het marktaandeel e-books meer dan vertienvoudigd in ons land. Van 0,22% in 2009 naar inmiddels 3%. Een percentage dat zich elk jaar minimaal verdubbelt. Als 'de' uitgevers zo traditioneel en anti e-book waren, zou dit nooit hebben kunnen gebeuren, en zouden er geen 16.000 titels (en groeiend) beschikbaar zijn.
En dan komt, als mensen zich al aan cijfers durven wagen, de standaard vergelijking met de VS om de hoek kijken. Want daar zijn ze immers veel verder, en hier blijven we 'dus' achter. Een klein beetje onderzoek, leert je direct dat de VS twee à drie jaar eerder met e-books op grote schaal van start is gegaan. Eerst met de Sony Reader, en pas echt goed met de Kindle van Amazon. En als je hun marktaandeelcijfers vervolgens vergelijkt met Nederland, zie je exact dezelfde opbouw met een vertraging van... precies drie jaar. En dan durf ik hem ook nog wel aan, dat als Amazon in Nederland komt, de groei bij ons verder zal versnellen, en we die drie jaar nog gaan inlopen ook.
En een laatste, minimaal, onderzoekje, leert je al heel snel dat meerdere uitgevers al met meer zaken bezig zijn dan e-books alleen. Kijk maar eens naar Van Duuren, die Yindo (een abonnementsmodel voor e-books) is gestart. VBK, dat met ebook.nl het initiatief Weblezen (online e-books lezen) is gestart. Of het Centraal Boekhuis, dat proactief bezig is om aansluitingen met zo ongeveer elke e-bookretailer te realiseren en mede het Digitaal Platform ontwikkelt. Of Unieboek|Het Spectrum, die al jaren online communities hebben, hun Winkler Prins gedigitaliseerd hebben en een kinderboekenkiosk voor tablets voeren. Net als WPG, met hun eigen kinderboekenkiosk, of Gottmer, met vele digitale prentenboeken, of wij zelf, met meerdere apps, een multiplatformuitgave en fixed lay-out e-books. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Dus waarom dat beeld in stand houden dat uitgevers niet veranderen? Dat ze anti-digitaal zijn? Dat ze de hakken in het zand zetten, waar de auteur juist vooruit wil? Dat is in steeds mindere mate het geval, en de voorbeelden die het tegendeel bewijzen zijn inmiddels talloos. Het zou de media sieren, sterker nog, ze moeten wel, willen ze geloofwaardig blijven, als ze met een realistische beschouwing komen van het uitgeeflandschap. In de tussentijd gaan wij gestaag door. Daarom beoordeelt Boekeman.checkt de 'berichtgeving van NRC over uitgevers' als onwaar.
Ik vind het eigenlijk wel heel erg grappig dat een krant (ook een branche die door hun initiële tegenstand tegen digitaal een negatief en karikaturaal imago hebben) nu uitgevers in hetzelfde schuitje duwt.
BeantwoordenVerwijderenHet risico van kritische journalistiek is dat er mensen uit dat vakgebied reageren. En ja, als je dan schrijft over branchegenoten kun je verwachten dat een reactie niet alleen scherp maar ook onderbouwd is. Helder geschreven en verhelderend.
BeantwoordenVerwijderenIk vind Den Tex' verhaal eigenlijk wel heel sterk. Bovendien is dit een opiniestuk en geen journalistiek verhaal van NRC zelf met hoor en wederhoor en wat al niet. Dus niet helemaal terecht om te doen alsof NRC stemmingmakerij bedrijft. Dat zou je hooguit Den Tex' kunnen verwijten. Zijn verhaal dat de basis onder het exploitatiemodel wegvalt agv het ebook... ik vind het overtuigend gebracht. Dat de rol van uitgevers dan kleiner wordt... ook logisch. Volgens mij roept hij helemaal niet dat uitgevers niks doen. Wel stelt hij vast dat de markt voor ebooks al is weggeven aan bol.com en apple, die voor heel weinig inspanning idiote marges rekenen (42% bij bol!). Terecht maakt hij zich daar boos over en dat zou elke uitgever en schrijver moeten doen.
BeantwoordenVerwijderen@Jeroen waar het mij om gaat, is wat de traditionele media kiezen als invalshoek en onderwerpen waar ze wel (en dus niet) over berichten. Dat zit een niveau boven dit specifieke artikel, wat inderdaad opinie en niet journalistiek is. Dit was voor mij de spreekwoordelijke druppel qua soort berichtgeving.
BeantwoordenVerwijderen